Ca-dao Việt-Nam

 

ăn lắm th́ hết miếng ngon, nói lắm th́ hết lời khôn, hóa rồ

ăn rồi nằm ngả nằm nghiêng, có ai lấy tớ th́ khiêng tớ về

ăn th́ ăn lấy miếng ngon, làm th́ chọn việc cỏn-con mà làm

ai mà nói dối cùng ai, th́ trời giáng họa cây khoai giữa đồng

ai mà phụ nghiă quên công, th́ đeo trăm cánh hoa hồng chẳng thơm

ai nhất th́ tôi thứ nh́, ai mà hơn nữa tôi th́ thứ ba

ai ơi, đă quyết th́ hành, đă đốn th́ vác cả cành lẫn cây

ai ơi, chớ vội cười nhau, cây nào là chẳng có sâu chạm cành

ai ơi, chớ vội cười nhau, cười người hôm trứơc hôm sau người cười

ai ơi, đừng chóng chớ chầy, có công mài sắt có ngày nên kim

ai ơi, giữ chí cho bền, mặc ai xoay hướng đổi nền mặc ai

ai ơi, hăy ở cho lành, kiếp này chẳng gặp, đề dành kiếp sau

ai về nhắn chị hàng cau, chiều buồm dấp nước giữ màu cho tươi

ai về, tôi gửi buồng cau, buồng trước kính mẹ, buồng sau kính thầy

ai về, tôi gửi đôi giầy, pḥng khi mưa gió để thầy mẹ đi

anh đánh th́ tôi chịu đ̣n, tính tôi hoa-nguyệt, mười con chẳng chừa

anh đi ba bữa anh về, rừng sâu nước độc, chớ hề ở lâu

anh đi đàng ấy xa xa, để em ôm bóng trăng tà năm canh

anh đi em ở lại nhà, hai vai gánh nặng mẹ già con thơ

anh đi lúa chửa chia vè, anh về lúa đă đỏ hoe đầy đường

anh kia có vợ hay chưa, mà anh ăn nói gió đưa ngọt ngào?

anh ơi phải lính th́ đi, cửa nhà đơn chiếc đă th́ có em

anh trông thân-thế tôi này, có ăn có mặc nó bầy ra đây

áo người mặc đoạn cởi ra, chồng người ấp mượn, canh ba lại hoàn

bắc cân thiên tạo mà cân, vàng th́ nặng một, ái ân nặng mười

bắc thang lên hỏi ông trời, những tiền cho gái có đ̣i được không

bực ḿnh chẳng muốn nói ra, muốn đi ăn cỗ chẳng ma nào mời

ba đồng một bát nước chè, tuy rằng em đẹp nhưng què một chân

bà già đă tám mươi tư, ngồi trong cửa sổ gửi thư lấy chồng

bà gia khó tánh không vừa, con dâu cũng phải sớm trưa cho tṛn

ba năm ở với người đần, chẳng bằng một lúc ở gần người khôn

ba phen quạ nói với diều, cù lao ông chưởng c̣n nhiều cá tôm

ba phen quạ nói với diều, ngả kinh ông hóng có nhiều vịt con

ba phen quạ nói với diều, vườn hoang cỏ rậm th́ nhiều gà con

bạc bảy đâu sánh vàng mười, mồ côi đâu sánh cùng người có cha

bậu về, bậu nhớ qua chăng? qua về, qua nhớ hàm răng bậu cười

bởi anh tham thích việc công, cho nên mới có bồ trong bịch ngoài

bần cư tại thị vô nhân vấn, phú tại sơn lâm hữu khách tầm

bán hàng ăn những chùm cau, chồng con có biết cơ cầu nầy chăng

bạn vàng lại gặp bạn vàng, long, lân, qui, phụng, một đoàn tứ linh

bảng treo tại chợ cai tài, bên văn bên vơ có tài ra thi

bao giờ cá lư hóa long, đền ơn cha mẹ ẵm bồng ngày xưa

bao giờ cho đến tháng năm, thổi nồi cơm nếp vừa nằm vừa ăn

bao giờ cho khỉ đeo hoa, cho voi đánh sáp, cho gà nhuộm răng

bầu ơi thương lấy bí cùng, tuy rằng khác giống, nhưng chung một giàn

bé nhưng mà bé hạt tiêu, bé cay, bé đắng, bé xiêu ḷng người

biết đâu là tổ chuồn-chuồn, biết đâu cú đậu, biết đâu lươn nằm

bông lài, bông lư, bông ngâu, không bằng bông bưởi, thơm lâu, dịu dàng

bông ngâu rụng xuống cội ngâu, em c̣n phụ mẫu dám đâu tư t́nh

bông thơm thơm lạ thơm lùng, thơm cây, thơm rễ, người trồng cũng thơm

bướm bay, bướm cũng bạc đầu, thấy hoa thiên-lư cúi đầu làm tôi

bươm-bướm mà đậu cành hồng, đă yêu con chị, lại bồng con em

cá không ăn muối cá ươn, con căi cha mẹ trăm đường con hư

cá lên khỏi nước cá khô, làm thân con gái lơa lồ ai khen

cá nục nấu với dưa hồng, lờ-lờ có kẻ mất chồng như chơi

cám ơn bà nguyệt ông tơ, xe đôi chỉ thắm em nhờ được không?

cầm vàng mà lội qua sông, vàng trôi không tiếc, tiếc công cầm vàng

cạn đàm th́ uống nước khe, hết người lịch-sự, th́ ve người đần

càng già, càng dẻo, càng dai, càng gẫy chân chơng, càng sai chân giường

cây cao bóng mát không ngồi, ra ngồi chổ nắng trách trời không râm

cây cao chẳng quản gió rung, đê cao chẳng quản nước sông tràn vào

cây cao th́ gió càng lay, càng cao danh-vọng càng dày gian-truân

cha chài, mẹ lưới, con câu, chàng rể đóng đáy, con dâu ngồi ṇ

cha mẹ nuôi con như biển hồ lai láng, con nuôi cha mẹ th́ tính tháng tính ngày

chàng ơi phải lính th́ đi, cửa nhà đơn chiếc, đă th́ có em

chàng ơi phụ thiếp làm chi, thiếp là cơm nguội, để khi đói ḷng

chàng về để áo lại đây, để khuya em đắp, gió tây lạnh lùng

chẳng được miếng thịt miếng xôi, cũng được lời nói cho nguôi tấm ḷng

chẳng nên cơm cháo ǵ đâu, trở về đốt băi, trồng dâu nuôi tằm

chanh chua th́ khế cũng chua, chanh bán có mùa, khế bán quanh năm

cháu lành cháu ở cùng bà, cháu c̣n nghịch ngợm, cháu ra ngoài đường

cháu ơi cháu ở với ông, để mẹ lấy chồng kiếm chút em con

chỉ đâu mà buộc ngang trời, tay đâu mà đậy miệng cười thế-gian

chỉ điều ai khéo vấn vương, mỗi người mỗi xứ, mà thương nhau đời

ch́ khoe ch́ nặng hơn đồng, sao ch́ chẳng đúc nên c̣ng, nên chuông

chim khôn đậu nóc nhà quan, trai khôn t́m vợ, gái ngoan t́m chồng

chim khôn chưa bắt đă bay, người khôn chưa nói dang tay đỡ lời

chim khôn kêu tiếng rảnh rang, người khôn nói tiếng dịu dàng dể nghe

chim khôn th́ khôn cả lông, khôn cả cái lồng, người xách cũng khôn

chim khôn tránh lưới, tránh ḍ, người khôn tránh chốn xô-đồ mới khôn

chim xanh đậu nhành cây khế, anh thương một nàng ở Huế mới vô

chim, gà, cá, lợn, cành cau, mùa nào thức ấy giữ mầu nhà quê

chiều chiều én liệng trên trời, rùa ḅ dưới nước, khỉ ngồi trên cây

chiều chiều lại nhớ chiều chiều, nhớ người áo trắng khăn điều vắt vai

chiều chiều lại nhớ chiều chiều, nhớ nồi cơm nguội nhớ niêu nước chè

chiều chiều mây phủ hải vân, chim kêu ghềnh đá gẫm thân em buồn

chiều chiều vịt lội c̣ bay, ông voi bẻ mía, chạy ngay vô rừng

chớ chê em xấu em đen, em như nước đục đánh phèn lại trong

chớ nghe quân tử nói ̣n, mà rồi có lúc ẫm con một ḿnh

chớ thấy hùm ngủ vuốt râu, đến khi hùm dậy, đầu-lâu không c̣n

chợ chiều nhiều khế, ế chanh, nhiều con gái lạ nên anh chàng ràng

chơi trăng từ thuở trăng non, chơi hoa từ thuở hoa c̣n trên cây

chó đâu chó sủa chỗ không, chẳng thằng ăn trộm, cũng ông ăn mày

chó ốm xấu mặt chủ nhà, nàng dâu rách rưới, mụ gia thẹn-thùng

chốn uớc-mơ lất-lơ mà hỏng, nơi t́nh-cờ mà đóng nhân-duyên

chồng đánh bạc, vợ đánh bài, chồng hai ba vợ, vợ hai ba chồng

chồng cô, vợ cậu, chồng d́, trong ba người ấy, chết th́ không tang

chồng c̣ng lại lấy vợ c̣ng, nằm phản th́ chật, nằm nong th́ vừa

chồng già vợ trẻ là tiên, vợ già chồng trẻ là duyên nợ-nần

chồng giận th́ vợ bớt lời, cơm sôi nhỏ lửa một đời không khê

chồng giận th́ vợ làm lành, miệng cười hớn-hở, rằng : Anh giận ǵ ?

chồng hen lại lấy vợ hen, đêm nằm c̣-cử như kèn thổi đôi

chồng khôn vợ đặng đi giày, vợ khôn chồng ắt có ngày làm quan

chồng lớn vợ bé th́ xinh, chồng bé vợ lớn ra t́nh chị em

chồng người chẳng mượn được lâu, mượn người hôm trước, hôm sau người đ̣i

chồng thấp mà lấy vợ cao, nồi tṛn vung méo, úp sao cho vừa

chữ rằng: "chi tứ vu qui", làm thân con gái, phải đi theo chồng

chữ t́nh ai bứt cho rời, tơ hồng đă định đổi dời được đâu

chừng nào đá nổi vông ch́m, muối chua chanh mặn, mới t́m đặng anh

chú kia nhổ mạ trên cồn, nước nôi không có miệng mồm lấm lem

chuột chù chê khỉ rằng hôi, khỉ lại trả lời : cả họ mày thơm

chuồn-chuồn có cánh th́ bay, kẻo thằng ỏng bụng bắt mày đem chôn

chuông già đồng điệu chuông kêu, anh già lời nói, em xiêu tấm ḷng

cờ bạc canh đỏ, canh đen, nào ai có dại đem tiền vứt đi

cờ bạc là bác thằng bần, ruộng nương bán hết, chôn chân vào cùm

cơm ăn mỗi bữa một lưng, hơi đâu đi giận người dưng thêm phiền

cơm hẩm nấu với cá kho, chồng xấu vợ xấu nhưng lo mà gầy

cơm sôi cả lửa th́ khê, việc làm hay hỏng là lề thế gian

có chồng chẳng được đi dâu, có con chẳng được đứng lâu một giờ

có chồng mà chẳng có con, khác chi hoa nở trên non một ḿnh

có cưới mà chẳng có cheo, nhân duyên trắc trở, như kèo không đinh

có duyên lấy được chồng già, ăn xôi bỏ cháy, ăn gà bỏ xương

có khó mới có mà ăn, không dưng ai dể mang phần tới cho

cô kia đen thủi đen thui, phấn đánh vô hồi, đen vẫn hoàn đen

cô kia má tựa hồng than, nằm đâu ngủ đăy, lại toan chê chồng

có trầu mà chẳng có cau, làm sao cho đỏ môi nhau th́ làm

có vàng, vàng chẳng phân phô, có con, con nói trầm trồ mẹ nghe

có vất vả mới thanh nhàn, không dưng ai dể cầm tàn che cho

có việc th́ lo phay pháy, không việc th́ ngáy pho pho

con cô, con cậu thời xa, con chú, con bác, thật là anh em

con cóc nằm ép bờ ao, lăm-le lại muốn đớp sao trên trời

con gà con vịt cũng không, bóng tre có mát, ngoài đồng không ai

con gái giống cha giàu ba họ, con trai giống mẹ khó ba đời

con gái giống cha, giầu ba mươi đụn, con trai giống mẹ khó lụn tận xương

con gái là con người ta, con dâu mới thật mẹ cha cưới về

con gái mới về nhà chồng, thổi cơm nồi đồng, nửa sống nửa khê

con gái mười hai bến sông, bến đục th́ chịu, bến trong th́ nhờ

con mèo con chuột có lông, ống tre có mắt, nồi đồng có quai

con người có cố, có ông, như cây có cội, như sông có nguồn

con ông Đô-Đốc, Quận-Công, lấy chồng cũng phải gọi chồng bằng anh

con quạ tha lá lợp nhà, con cu chẻ lạt, con gà dừng phên

con quan th́ lại làm quan, con nhà kẻ khó đót than tối ngày

con qú lậy chúa ba ngôi, con lấy được vợ con thôi nhà thờ

con sâu làm rầu nồi canh, một người làm đĩ xấu danh đàn bà

c̣n duyên đỏng-đảnh chê chồng, hết duyên, ngồi gốc cây hồng nhặt hoa

c̣n duyên kẻ đón người đưa, hết duyên đi sớm về trưa một ḿnh

c̣n duyên kẻ đón người đưa, hết duyên, đi sớm đi trưa mặc ḷng

c̣n duyên kẻ đón người đưa, hết duyên, vắng ngắt như chùa bà Đanh

c̣n duyên kén những trai tơ, hết duyên, ông lăo cũng vơ làm chồng

c̣n duyên như tượng tô vàng, hết duyên, như tổ ong tàn ngày mưa

c̣n tiền, chè chén cũng hay, hết tiền, đi ngủ lại hay giật ḿnh

c̣n trời, c̣n nước, c̣n non, c̣n cô bán rượu anh c̣n say-sưa

công cha như núi Thái-Sơn, nghĩa mẹ như nước trong nguồn chẩy ra

công danh theo đuổi mà chi, sao bằng chăm chỉ lấy nghề canh nông

cực ḷng em phải nói ra, chờ trăng, trăng xế, chờ hoa, hoa tàn

cười người chớ có cười lâu, cười người hôm trước hôm sau người cười

của đời muôn sự của chung, hơn nhau một tiếng anh-hùng mà thôi

của làm ra để trên gác, của cờ bạc để ngoài sân, của phù-vân để ngoài ngơ

của trời trời lại lấy đi, trơ trơ cặp mắt làm chi được trời

củi đậu nấu đậu ra dầu, lấy em không đặng cạo đầu đi tu

cũng đ̣i ăn đếch với chanh, vừa chua, vừa chát, vừa tanh cả mồm

cũng đ̣i ăn đếch với gừng, vừa cay, vừa đắng, vừa sưng cả mồm

cũng nhờ đôi bác đôi bên, mỗi người mỗi tiếng, mới nên can thường

dầu ai đá ngả xô nghiêng, ḷng ta vẫn vững như kiền ba chân

dầu ai nói đông nói tây, ḷng ta vẫn vững như cây trên rừng

dẫu ngồi cửa sổ trạm rồng, chiếu hoa nệm gấm, không chồng cũng hư

dạy con dạy thuở c̣n thơ, dạy vợ dạy thuở ban sơ mới về

dạy con, dạy thuở lên ba, dạy vợ dạy thuở mẹ cha đưa về

diều hâu quà quạ kên kên, ba giống chim ấy hay thèm thịt thiu

dốc một ḷng lấy chồng dốt nát, để ra vào rửa bát nấu cơm

dốc một ḷng lấy chồng hay chữ, để ra vào kinh sử mà nghe

dù ai cho bạc cho vàng, chẳng bằng trông thấy mặt chàng hôm nay

dù ai nói ngược, nói xuôi, ta đây vẫn giữ đạo trời khăng-khăng

dù chàng năm thiếp bẩy thê, cũng không tránh khỏi gái xề này đâu

duyên sao cắt cớ hỡi duyên, cầm gương gương tối, cầm vàng vàng phai

đă thành gia thất th́ thôi, đèo bồng chi nữa, tội trời ai mang?

đă từng ăn bát cơm đày, đă từng nhịn đói bẩy ngày không ăn

đàn bà chân y0u, mềm tay, làm ăn chẳng được lại hay nỏ mồm

đàn bà lanh-lảnh tiếng đồng, một là sát chồng, hai là hại con

đàn đâu mà gẩy tai trâu, đạn đâu bắn sẻ, gươm đâu chém ruồi

đàn ông chẳng xứng chút nào, vợ kia vợ nọ biết bao cho vừa

đàn ông leo núi đốn cây, đàn bà bán chợ nuôi bầy con thơ

đàn ông miệng rộng th́ sang, đàn bà miệng rộng tan hoang cửa nhà

đàn ông miệng rộng th́ tài, đàn bà miệng rộng điếc tai xóm giềng

đắng cay cũng thể ruột rà, ngọt-ngào cho lắm cũng là người dưng

đánh cờ nước bí không toan, dù anh khéo liệu, trăm bàn cũng thua

đắt hàng gập ả, gập anh, ế hàng gập những thong-manh quáng gà

đêm đêm vuốt bụng thở dài, thở ngắn bằng trạch, thở dài bằng lươn

đêm khuya thiếp mới hỏi chàng, cau khô ăn với trầu vàng xứng chăng

đêm nằm tơ tưởng, tưởng tơ, chiêm bao thấy bậu, dậy rờ chiếu không

đêm qua chớp bể mưa nguồn, hỏi người tri-kỷ có buồn hay không

đêm qua đốt đỉnh hương trầm, khói lên nghi ngút âm thầm ḷng ai

đêm qua mới gọi là đêm, ruột xót như muối, dạ mềm như dưa

đến đây dầu đói giả no, dầu khôn giả dại đặng ḍ ư em

đến đây dầu lạ sau quen, bóng trăng là nghĩa, ngọn đèn là duyên

đi đâu cho thiếp đi cùng, đói no thiếp chịu, lạnh-lùng thiếp cam

đi đâu có anh, có tôi, người ta mới biết là đôi vợ chồng

đi đâu mà vội mà vàng, mà bỏ túi bạc, mà mang túi ch́

đi đâu mà vội mà vàng, mà vấp phải đá mà quàng phải dây

đi cho biết đó biết đây, ở nhà với mẹ biết ngày nào khôn

đĩ dại làm hại thằng tù, nó cho cái kẹo, nó cù cả đêm

đi lâu mới biết đường dài, ở lâu mới biết con người phải chăng

đi ra đường soi gương phấn sáp, khi về nhà liếm-láp nồi niêu

đố ai bắt trạch đằng đuôi, bắt chim đầu cánh, bắt người trong trăng

đố ai lặn xuống vực sâu, mà đó miệng cá, uốn câu cho vừa

đố ai nằm vơng không đưa, ru con không hát anh chừa nguyệt hoa

đó đây trước lạ sau quen, chẳng gần, qua lại đôi phen cũng gần

đó vàng đây cũng đồng đen, đó hoa thiên lư, đây sen nhị hồ

đói ḷng nằm gốc cây cung, chồng một th́ lấy, chồng chung th́ đừng

đói no một vợ một chồng, một niêu cơm tấm mà thương nhau đời

đôi ta được gặp nhau đây, khác chi chim phụng gặp cây ngô đồng

đốt than nướng cá cho vàng, lấy tiền mua rượu cho chàng uống chơi

đường dài mới biết ngựa hay, có con mới biết công dầy mẹ cha

em lấy chồng nay biết bao năm, mà anh c̣n tưởng những ngày c̣n đâu

em như trái mít chín cây, anh như con quạ chờ ngày tới nêm

em như trái mít chín cây, anh như con quạ rỉa cây ăn lần

gặp mặt anh đây em chẳng dám chào, sợ cha mẹ hỏi thằng nào biết con

gặp mặt anh đây em chẳng muốn chào, hay là em có chốn sang giàu hơn anh

gần sông cội mới ngả kề, tiếng tăm anh chịu em về tay ai

giàu đâu đến kẻ ngủ trưa, sang đâu đến kẻ say sưa tối ngày

giầu th́ cơm cháo bổ lao, đói th́ đánh điếu thuốc lào cầm hơi

gió bay cầu thấp cầu cao, gió bay cầu nào con chỉ mẹ coi

gió đưa bông lách bông lau, gió đưa em bậu xuống tàu ăng lê

gió đưa mười tám lá xoài, bên văn bên vơ có tài hát thi

gió đưa trăng là trăng đưa gió, trăng lặn rồi gió biết đưa ai?

gió mùa thu mẹ ru con ngủ, năm canh chầy, thức đủ về năm

học cho lắm, tắm cũng ở truồng

hai tay bưng quả bánh ḅ, giấu cha, giấu mẹ cho tṛ đi thi

hoa thơm ai nỡ bỏ rơi, người khôn ai nỡ nặng lời mà chi

hoa thơm mất nhụy đi rồi, c̣n thơm đâu nữa mà người ước ao

hoa thơm mất nhụy đi rồi, dẫu rằng trang điểm cũng thời vô duyên

ḥn đất mà biết nói năng, ông thầy địa lư hàm răng không c̣n

hơn nhau tấm áo tấm quần, thả ra ḿnh trần ai cũng như ai

hồn rằng hồn thác ban ngày, thương con nhớ vợ hồn rày thác đêm

khuyên chàng đọc sách ngâm thơ, dầu hao thiếp rót, đèn mờ thiếp khêu

kim vàng ai nỡ uốn câu, người khôn ai nỡ nói nhau nặng lời

ḱnh-nghê vui thú ḱnh-nghê, tép tôm th́ lại vui bề tép tôm

lạ cho đêm ấy mới thành, nhớ ai ai nhớ biết ḿnh nhớ ai

lập vườn th́ phải khai mương, làm trai hai vợ phải thương cho đồng

làm trai giữ trọn ba giềng, thảo cha ngay chúa, vợ hiền chớ vong

làm trai rửa bát quét nhà, vợ gọi th́ dạ bẩm bà con đây

lan huệ sầu ai lan huệ héo, lan huệ sầu chồng, trong héo ngoài tươi

lấy anh chớ thắp đèn dầu, đă không sáng rơ càng rầu thấu xương

lấy chồng trà rượu là tiên, lấy chồng cờ bạc là duyên nợ nần

lên non bẻ lá họa h́nh, họa cho thấy mặt kẻo t́nh nhớ thương

lên non chọn đá thử vàng, thử cho đúng lượng mấy ngàn cũng mua

lên non mới biết non cao, nuôi con mới biết công lao mẫu từ

lên xe túc một tiếng c̣i, thương con nhớ vợ, lịnh đ̣i phải đi

lênh đênh một chiếc thuyền t́nh, mười hai bến nước, gởi ḿnh vào đâu

lỡ quan, lỡ lính, lỡ làng, lỡ bề dân giả, lỡ hàng công khanh

lỡ tay đă nhúng vào chàm, dại rồi mới biết nên làm sao đây

lửa nhen vừa mới bén trầm, trách ḷng cha mẹ nỡ cầm duyên con

mẫu đơn mọc cạnh nhà thờ, đôi ta trinh tiết đợi chờ lấy nhau

mấy đời bánh đúc có xương, mấy đời d́ ghẻ mà thương con chồng

mẹ cha bú mớm nâng niu, tội trời th́ chịu, không yêu bằng chồng

mẹ già ở tấm lều tranh, đói no chẳng biết rách lành không hay

mẹ già ở tấm lều tranh, sớm thăm tối viếng mới đành dạ con

mẹ ơi con đă có bầu, con ơi mẹ cũng một sầu như con

mẹ tôi đă có người nuôi, tôi theo chú lái cho xuôi một bề

mẹ với cha thật là khó kiếm, đạo vợ chồng chẳng hiếm chi nơi

mèo tha miếng thịt th́ đ̣i, kểnh tha con lợn mắt coi chừng chừng

miếng ăn là miếng tồi-tàn, mất ăn một miếng lộn gan lên đầu

miếng trầu ăn nặng bằng ch́, ăn rồi em biết lấy ǵ đền ơn ?

ḿnh nhớ ta như cà nhớ nước, ta nhớ ḿnh như cuội nhớ trăng

một cây làm chẳng nên non, ba cây chụm lại nên ḥn núi cao

một lần cho tởn tới già, đừng đi nước mặn mà hà ăn chơn

một liều ba bảy cũng liều, cũng như con trẻ chơi diều đứt dây

một mai nước ngập nhà trôi, hoa rơi lá rụng c̣n ngồi chờ chi

một ḿnh vừa chống vừa chèo, không ai tát nước đỡ nghèo một khi

muốn lên non t́m con chim lạ, chớ chốn thị thiềng chim lạ thiếu chi

nào khi lên vơng xuống dù, kêu dân dân dạ, bây giờ dạ dân

nào khi nặng gánh em chờ, qua truông em đợi, bây giờ phụ em

nghèo mà hay chữ th́ hơn, giàu mà hay chữ như sơn thếp vàng

ngó lên đám bắp trổ cờ, đám dưa trổ nụ, đám cà trổ bông

ngó lên nhang tắt đèn lờ, mẫu thân đâu vắng bàn thờ lạnh tanh

ngồi bên cửa sổ chạm rồng, chăn loan gối phụng không chồng cũng hư

ngồi buồn nhớ mẹ ta xưa, miệng nhai cơm bún lưỡi lừa cá xương

ngồi buồn vọc nước giỡn trăng, gió xao, trăng lặn buồn ơi là buồn

ngồi rồi sao chẳng xé gai, đến khi có cá mượn chài ai cho

người đời ai khỏi gian nan, gian nan có thuở, thanh nhàn có khi

người hiền khác thế chi lan, gần hơi cho lắm lại càng thơm lây

nhớ ai như nhớ thuốc lào, đă chôn điếu xuống lại đào điếu lên

nhớ ai ra ngẫn vào ngơ, nhớ ai ai nhớ bây giờ nhớ ai

nhớ em như hút thuốc lào, hút xong một điếu lao-đao cả ngày

những nghe nói đă thẹn thùng, nước đời lắm nỗi lạ-lùng khắc-khe

nước sông trong chảy lộn sông ngoài, thương người xa xứ lạc loài đến đây

nước trên nguồn chảy xuống ruộng xanh, khổ th́ chịu khổ ĺa anh không ĺa

ông hương ông xă biểu đưng, ông trưởng biểu nghỉ ông trùm biểu thôi

ở đời đừng có trèo cao, lỡ tay một chút lại nhào xuống luôn

ở đời lắm sự trái ngang, người ngay mắc nạn kẻ gian đứng cười

ở đâu cũng có anh hùng, thời nào cũng có kẻ khùng người điên

phận gái tứ đức vẹn tuyền, công dung ngôn hạnh vẹn tuyền trước sau

phải cho bền chí câu cua, mặc ai câu trạnh câu rùa mặc ai

phụng hoàng đầu đỏ mỏ đen, ra đi mẹ dặn, gặp em kết nguyền

qua cầu ngă nón trông cầu, cầu bao nhiêu nhịp em sầu bấy nhiêu

qua cầu ngă nón trông đ́nh, đ́nh bao nhiêu ngói em thương ḿnh bấy nhiêu

qua cầu than thở cùng cầu, cầu bao nhiều nhịp, dạ sầu bấy nhiêu

quạt này mát lắm ai ơi, quạt rồi để lại chớ chơi cầm về

quay tơ th́ giữ mối tơ, dầu năm bảy mối cũng chờ mối anh

quyết ḷng chờ đợi tṛ thi, dầu ba mươi tuổi lỡ th́ cũng ưng

ra đi là sự đă liều, mưa mai chẳng biết, nắng chiều chẳng hay

ra đi mẹ đà dặn rằng, điếu xin th́ hút, điếu mua th́ đừng

ra đi, em một ngó chừng, ngó sông, sông rộng, ngó rừng, rừng cao

rủ nhau lên núi dạo chơi, mặt trời đă lặn sương rơi đă mù

rủ nhau xuống biển bắt cua, lên non bắn nhạn, vô chùa nghe kinh

rượu kia nào có say người, hỡi người say rượu, chớ cười rượu say

rượu nằm trong nhạo chờ nem, anh nằm pḥng vắng chờ em một ḿnh

sáng trăng trải chiếu hai hàng, bên anh đọc sách bên nàng quay tơ

say là say nghĩa say nhan, say thơ Lư Bạch, say đàn Bá Nha

sơn lâm mấy cội tượng vàng, cành bao nhiêu lá thương chàng bấy nhiêu

sông sâu cá lội biệt tăm, người thương có ngăi trăm năm cũng chờ

sống thời say rượu lè nhè, chết thời cặp mắt đỏ kè thấy ghê

sống th́ con chẳng cho ăn, đến khi thác xuống làm văn tế ruồi

ta về ta tắm ao ta, dù trong dù đục ao nhà vẫn hơn

tai nghe quan huyện đ̣i hầu, mua chanh cùng khế gội đầu cho trơn

tay bưng dĩa muối chén gừng, gừng cay muối mặn xin đừng bỏ nhau

than rằng gối gấm không êm, gối lụa không mềm bằng gối tay em

than thân trách phận giận thời, v́ đâu đến nỗi một đời dở dang

tháng ngày lận đận lưng cong, trông sau ngó trước cơi ḷng nát tan

thấy em như thấy mặt trời, thấy thời thấy vậy trao lời khó trao

thế gian ba sự chẳng chừa, rượu nồng dê béo gái vừa mởn-mơ

thị ơi rớt bị bà già, đem về bà hửi chứ bà không ăn

thiên duyên kỳ ngộ gặp chàng, khác ǵ như thể phượng hoàng gặp nhau

thiên minh minh địa minh minh, trời cao đất rộng thiên linh lắm mà

thôi thôi bớt thảm giảm sầu, gối loan chẳng đặng giao đầu thời thôi

thứ nhất sợ kẻ anh-hùng, thứ nh́ sợ kẻ khốn-cùng liều thân

thứ nhất muố i tiêu, thứ nh́ việt-kiều

thủng thẳng mà lượm hoa rơi, ở cho có chí hơn người trèo cao

thương ai thương cả đường đi, ghét ai ghét cả tông chi họ hàng

thương chàng, thương lắm chàng ơi, biết đâu thanh vắng mà ngồi thở than

thương em thề-thốt với trời, thương luôn cả cái nốt ruồi em ơi

thuyền ai lơ lửng bên sông, cho qua giang họ chút ḷng nhớ quê

t́m em như thể t́m chim, chim ăn biển bắc, đi t́m biển đông

tới đây chẳng hát th́ ḥ, chẳng phải như c̣ ngóng cổ mà nghe

tới đây lạ xứ lạ người, trăm bề nhẫn nhịn đừng cười tôi quê

tới đây lạt miệng thèm chanh, ở nhà đă có cam sành chín cây

tóc em dài, em cài bông hoa lư, miệng em cười có ư anh thương

tốt gỗ hơn tốt nước sơn, xấu người đẹp nết c̣n hơn đẹp người

trăm năm dầu lỗi hẹn ḥ, cây đa c̣n đó con đ̣ khác đưa

trâu anh con cỡi con ḍng, lại thêm con nghé cực ḷng thằng chăn

trời mưa dưới biển mưa lên, trai hai mươi tuổi muốn khênh bà già

trông người lại gẫm đến ta, một dầy một mỏng biết là có ngươi

trúc xinh trúc mọc đầu đ́nh, bậu xinh bậu đứng một ḿnh cũng xinh

từng mây chưa bỗng cánh hồng, tiêu ma tuế nguyệt ngại ngùng tu mi

vắng tanh như buổi chợ chiều, điù-hiu như buổi người yêu lấy chồng

vai mang khăn gói thẳng xông, mẹ kêu mặc mẹ, theo chồng phải theo

vàng thời thử lửa thử than, người khôn thử tiếng, người ngoan thử lời

v́ dây thiên lư ngang trời, để cho tài tử gặp người giai nhân

việt-gian, việt-cộng, việt-kiều, ba thằng hợp lại tiêu-điều Việt-Nam

vô chùa thấy Phật muốn tu, về nhà thấy mẹ công phu chưa đành

xăm xăm bước tới cây chanh, lăm le muốn bẻ, sợ nhành chông gai

xưa kia có thế này đâu, chỉ v́ sợ vợ mà râu quặp vào

yêu anh tâm trí hao ṃn, yêu anh đến thác cũng c̣n yêu anh

yêu nhau chữ vị là v́, chữ dục là muốn, chữ tùy là theo